siamskies

กลุ่มดาวแมงป่องสว่างเด่นมองเห็นชัดเจนแม้จากในเมือง ดาวแอนทาเรสหรือปาริชาติสีแดงสดอยู่ในตำแหน่งหัวใจแมงป่อง มีกระจุกดาวทรงกลมเอ็ม 4 เคียงข้าง ลองสำรวจด้วยกล้องสองตาจากดาวชูล่าหรือหางแมงป่องไปทางทิศเหนือ 4 องศา จะพบกระจุกดาวเอ็ม 6 หรือกระจุกดาวผีเสื้อ สว่างสดใส แต่ต้องระวังจะสับสนกับเอ็ม 7 หรือปโตเลมี กระจุกดาวเปิดขนาดใหญ่ที่อยู่ใกล้กัน ผู้ที่พบกระจุกดาวตัวนี้เป็นคนแรกคือ จีโอวานนี่ โฮเดียน่า ในช่วงปี 1654 ส่วนแมสซายเออร์บันทึกไว้ในปี1764 เป็นหนึ่งในกระจุกดาวที่สวยที่สุดสำหรับกล้องสองตาหรือกล้องดูดาวขนาดเล็ก ในกล้องดูดาวเราจะเห็นดาวเรียงเป็นแนว 3 แถว สร้างเป็นภาพผีเสื้อกำลังกางปีกสองข้าง ที่ลำตัวผีเสื้อจะมีดาวดวงเล็กเรียงตัวเป็นอักษร “V” เป็นหนวดแมลงทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของใจกลาง ดาวในกระจุกส่วนมากอายุน้อยอยู่ในลำดับหลัก คลาส B สีขาว-ฟ้า มีดวงหนึ่งสว่างเด่นคลาส K2 สีส้ม กระจุกดาวมีสมาชิกราว 120 ดวง ห่างออกไปราว 1600 ปีแสง เส้นผ่านศูนย์กลางราว 12 ปีแสง ขนาดที่เห็นจากโลกประมาณครึ่งองศา ชื่อ: Butterfly Cluster กลุ่มดาว: Scorpius Catalog No.: Messier 6, NGC6405 ประเภท: Open Cluster Visual ...

ผมวาดภาพดาวหางอิเคยะ-เซกิตามคำบอกเล่าของคุณภูมิภาค “ชาวบ้านบางคนเรียกว่าดาวไม้กวาด เพราะมีด้ามยาวและปลายบานหน่อยๆ...หลังจากนั้นไม่เห็นว่ามีดาวหางดวงไหนเป็นดาวหางอีกเลย แม้แต่ฮัลเลย์ก็ยังผิดหวัง” คุณภูมิภาค เส็งสายเล่าให้ผมฟังในค่ำคืนหนึ่งที่ไร่เขาน้อยสุวณา ใกล้เขาใหญ่ แม้เวลาผ่านมา 55 ปีแต่ดาวหางอิเคยะ-เซกิยังชัดเจนในความทรงจำ ดาวหางอิเคยะเซกิเป็นดาวหางคาบยาว 877 ปี ค้นพบโดยชาวญี่ปุ่นสองคนคือคาโอรุ อิเคยะและซึโตมิเซกิในเช้าวันที่ 18 กันยายน 1965 และเข้าใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 1965 เป็นดาวหางในกลุ่มที่เรียกว่า Sun-Grazing Comet Sun grazing Comet เป็นดาวหางประเภทที่โคจรเข้าไปใกล้ดวงอาทิตย์มากจนน้ำแข็งและฝุ่นบนก้อนดาวหางโดนเป่าออกมาสว่างเป็นเป็นทางยาว ดาวหางกลุ่มนี้หลายดวงจะสลายแตกตัวไปเมื่อเข้าใกล้ดวงอาทิตย์เพราะทนแรงเค้นไม่ไหว มีไม่มากที่สามารถรอดออกไปได้ เพราะเหตุนี้ดาวหางสว่างเด่นมีหางยาวในอดีตเกือบทั้งหมดจะอยู่ในกลุ่มนี้ 85%ของ Sungrazing comet จะวิ่งอยู่บนวงโคจรเดียวกัน เราเรียกดาวหางกลุ่มนี้ว่า Kreutz Sungrazers นักดาราศาสตร์คาดว่าในอดีตมีดาวหางขนาดใหญ่ดวงหนึ่งผ่า...

หนึ่งในกระจุกดาวทรงกลมหรือ Globular Cluster ที่อยู่ใกล้และสว่างที่สุด ห่างจากดาวแอนทาเรสหรือปาริชาติไปทางทิศตะวันตกประมาณ 1.3 องศา มีรายงานว่าสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าหากฟ้ามืดพอ มีแถบสว่างและมืดผ่านกลางทำให้ดูคล้ายกับตาของแมวจึงได้ชื่อว่า “Cat’s Eye”  เอ็ม 4 ค้นพบในปี 1746 โดย Philippe Loys de Cheseaux ในเดือนพฤษภาคม 1764 แมสซายเออร์ได้สังเกตุอีกครั้งและให้หมายเลข 4 มีคำบรรยายว่า “cluster of very small star; with an inferior telescope it appears like a nebula; this cluster is situated near the Antares and on the same parallel.  หมายความว่าเอ็ม 4 สว่างจนยุคนั้นกล้องดูดาวของแมสซายเออร์สามารถมองเห็นดาวเป็นดวงได้แล้ว ส่วนแถบสว่างและแถบมืดที่พาดผ่าน พบว่ามีในบันทึกของ William Herchel และนายพลเรือ Smyth ชาวอังกฤษ เมื่อเดือนมืด มิถุนายน 2563 ที่บางพลีมีคืนหนึ่งที่ฟ้าใสเป็นพิเศษ ในกล้องดูดาวที่กำลังขยายต่ำ เอ็ม 4 สว่างจนไม่น่าเชื่อ บอลฟุ้งแสงสีขาวสว่าง เริ่มมองเห็นดาวเป็นเม็ดได้ที่กำลังขยายปานกลาง ที่กำลังขยายสูงแถบมืดและแถบสว่างมองเห็นชัดเจน คุณภาพท้องฟ้ามีผลอย่างมาก เพราะคืนก่อนห...

ภาพสเก็ตช์เอ็ม 11 ที่เห็นจากกล้องสะท้อนแสง 8" ที่กำลังขยาย 133 เท่า แมสซายเออร์ 11 กระจุกดาวเป็ดป่า ตรงเขตติดต่อระหว่างกลุ่มดาวนกอินทรีกับโล่ เป็นกระจุกดาวอัดแน่นไปด้วยดาวละเอียดยิบดั่งเม็ดทราย ที่กำลังขยายปานกลางก็งามแต่มองไม่เห็น “ฝูงเป็ดป่า” ของนายพลเรือสมิธ ที่กำลังขยายสูงอย่างภาพนี้ เราจะเห็นดาวดวงเล็กที่วางตัวเป็นตัววีเหมือนฝูงบินเป็ดป่าที่กำลังบินมุ่งหน้าทางทิศใต้  เอ็ม 11 สว่างในกล้องดูดาวแม้ว่าจะมี Haze หนารอบด้าน ถ้าใช้วิธีมองเหลือบจะมองเห็นดาวราว 100-200 ดวง เป็นกระจุกดาวที่มีดาวเยอะมากตัวหนึ่ง ในกระจุกดาวมีแถบมืดหลายแถบภายใน เป็นกระจุกดาวที่แนะนำอย่างยิ่ง ภาพถ่ายหรือสเก็ตช์ไม่สามารถทดแทนความรู้สึกการมองเห็นด้วยตาตัวเองได้เลย ต้องดูด้วยตาตัวเองเท่านั้นครับ บล๊อกกระจุกดาวเป็ดป่าที่กำลังขยายปานกลาง คลิกตรงนี้ คลิกภาพเพื่อขยาย Name: Wild duck cluster Catalog number: Messier11, NGC6705 Type: Star Cluster Constellation: Scutum Visual Magnitude: +5.8 Apparent Size: 32’ Distance: 6100 ly R.A. 18h 52m 07.42s Dec. -06° 14’ 31.8”

“Canes Venatici” - “คาเนส เวอแนทติซาย” กลุ่มดาวที่ชื่อยาวและอ่านยากที่สุดกลุ่มหนึ่ง เชียนย่อเป็น CVn มีชื่อภาษาไทยคือ “หมาล่าเนื้อ” เป็นกลุ่มดาวยุคใหม่ไม่ได้ตกทอดมาผ่านปโตเลมี แนะนำโดย โยฮานเนส เฮฟวิเลียสในปี 1687 มีดาวหลักสองดวงคือ อัลฟ่า และเบต้า คานุม เวอแนทติโครุม ที่มีชื่อว่า “คาร่า”  α CVn ได้รับชื่อว่า Cor Caroli หมายถึง “ดวงใจของชาร์ล” ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแด่ “กษัตริย์ชาร์ลที่หนึ่งแห่งอิงแลนด์” ดาวดวงนี้สว่าง 2.8 มัคนิจูด สว่างพอที่จะมองเห็นได้จากชานเมือง ตำแหน่งตั้งฉากกับปลายด้ามของกระบวยใหญ่ทำให้หาไม่ยาก ส่วน β CVn ได้ชื่อไพเราะว่า “Chara”-“คาร่า”  ในกล้องดูดาวคอร์คาโรลิเป็นดาวคู่ที่ดูได้ง่าย ระยะแยกที่ 19 อาร์คมินิต ดวงหลักสีขาว-ฟ้า ดวงรองสีเหลืองตุ่น เป็นหนึ่งในดาวคู่ที่รู้จักกันดีและเป็นที่นิยมเพราะสีสวยตัดกัน ดวงที่สว่างกว่าทางทิศตะวันออกเรียกกันว่า “α2 CVn” อีกดวงชื่อ “α1 CVn”  α2 CVn น่าสนใจเพราะเป็นตัวอย่างของดาวที่มีส่วนประกอบของธาตุที่ไม่พบทั่วไปทำให้เกิดสนามแม่เหล็กความเข้มข้นสูง จึงมีจุดมืดบนดาวมากตามไปด้วย และความสว่างของดาวแปรเปลี่ยนไปตามการหมุนรอ...

   สามเหลี่ยมฤดูร้อนกลางเดือนกันยายนยังอยู่กลางฟ้า หากเป็นคืนที่มีพระจันทร์ดาวทั้งสามจะโดนแสงจันทร์กลบทำให้จางลง แนะนำให้รอดูช่วงที่ไม่มีพระจันทร์ประมาณอาทิตย์สุดท้ายของเดือน หนึ่งในสี่ตำนานความรักที่ยิ่งใหญ่ของจีน เกี่ยวข้องกับสามเหลี่ยมฤดูร้อนที่มีดาววีก้า อัลแตร์ เดเนบ ทางช้างเผือกและบางส่วนของกลุ่มดาวหงส์ ซึ่งตอนนี้ยังมองเห็นได้บนท้องฟ้าไปจนราวกลางเดือนหน้า ครั้งหนึ่งนานมาแล้วเทพเจ้าแห่งสวรรค์มอบหมายให้ธิดาทั้ง 7 ทอผ้าให้ท้องฟ้าและก้อนเมฆสวมใส่ ธิดาคนสุดท้องทอผ้าทอได้สวยที่สุดเป็นผ้า 7 สี เทพเจ้าแห่งสวรรค์จึงประทานนามให้ว่า “จื่อหนี่” แปลว่าสาวทอผ้า จื่อหนี่ทอผ้าทุกวันอยู่บนฟ้า มองเห็นชายหนุ่มที่ไถนาและเลี้ยงวัวแก่อยู่คนเดียวก็รู้สึกสงสาร หนุ่มคนนี้มีชื่อว่า “หนิวหลาง” หรือหนุ่มเลี้ยงวัว วันหนึ่งวัวแก่บอกความลับให้หนิวหลางว่าทุกวันที่ 7 เดือน 7 ธิดาแห่งสวรรค์จะลงมาสรงน้ำที่โลกมนุษย์หากท่านเก็บเสื้อผ้านางไว้ นางจะยอมแต่งงานกับท่าน เมื่อถึงวันหนุ่มเลี้ยงวัวไปแอบอยู่ในพุ่มไม้ริมน้ำ ธิดาสวรรค์ลงมาจริงเหมือนที่วัวแก่บอก เขาจึงรีบคว้าเสื้อผ้าของสาวทอผ้าไว้ แต่ก็ทำให้เหล่าธิดาสวร...