Posts

Showing posts from February, 2021

R Leporis

Image
“ดู "อาร์ลีปุริส" สิ” ครูดูดาวของผมแนะนำระหว่างที่กำลังหมุนซ้ายหมุนขวาเพราะไม่รู้จะดูอะไรดี เปิดแผนที่กลุ่มดาวลีปุสหรือกระต่ายป่ามองเห็นเด่นชัด มีชื่อแปลกๆกำกับอยู่ Hind’s Crimson Star ผมไม่เคยรู้จักดาวดวงนี้มาก่อนจนกระทั่งวันนี้  ดาวที่มีสีแดงเข้มที่สุดบนฟ้า ใช้เวลาหาอยู่ครู่หนึ่งก็พบดาวสีแดงก่ำคล้ายทับทิมไร้ประกาย บางคนก็บอกว่าเหมือนหยดเลือดหยดเล็กๆที่ใครสักคนทำหยดไว้ ดูแปลกประหลาดกว่าดาวทุกดวงที่เคยเห็น ดาวดวงนี้ค้นพบโดย J.R. Hind เมื่อปี 1845 เลยได้รับเกียรติตั้งชื่อว่า “Hind’s Crimson Star” หรือ “ดาวสีแดงเข้มของไฮด์” แล้วทำไมถึงมีสีแดงเข้มแบบนี้? ดาวที่มีสีแดงไปจนถึงสีส้มมีอยู่หลายดวงที่รู้จักกันดีอย่างเช่น บีเทลจูส แอนทาเรส อันเดอร์บารัน ดาวสีแดงอยู่ในช่วงวาระสุดท้ายของชีวิต เรียกกันว่าดาวยักษ์แดง ผิวของดาวจะพองแล้วก็ยุบเป็นรอบ ความสว่างก็มีการเปลี่ยนแปลง ดวงอาทิตย์ของเราเองต่อไปก็จะกลายเป็นดาวยักษ์แดงเช่นกัน ในบรรดาดาวยักษ์แดงทั้งหลายจะมีบางดวงที่ในชั้นบรรยากาศมีธาตุคาร์บอนมากกว่าออกซิเจน และธาตุคาร์บอนนี่เองที่เป็นสาเหตุให้ดาวยักษ์แดงกลุ่มนี้มีสีแดงเข้มกว่าปกติ เพราะค...

Calling from the Pup

Image
  ภาพสเก็ทช์จากกล้องแบบผสม 8" Mewlon210 ที่ 284x แถบแสงสว่างที่พาดผ่านเกิดจากสายไฟฟ้าบังพอดี “ห่างกัน 10 อาร์คเซคั่น กว้างขนาดขับรถบรรทุกผ่านได้เลย ฮ่าฮ่า” เพื่อนส่งข่าวมาในแชท ผมเคยดู “The Pup” หรือ Sirius B และไม่เคยสำเร็จสักครั้ง ครั้งนี้เพื่อนทำสำเร็จ ผมก็ขอลองอีกรอบ ซิริอัสดาวประธานในกลุ่มดาวหมาใหญ่ ดาวสีฟ้าที่สว่างที่สุดบนฟ้า ใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ 1.75 เท่า สว่างกว่า 26 เท่า มีคู่เป็นดาวแคระขาวที่จางกว่าดวงอาทิตย์ 360 เท่า มีขนาดเล็กกว่าโลกราว 650 กิโลเมตร ความสว่างที่ต่างกันมากถึง 10,000 เท่านี่เอง ทำให้ ซิริอัสบีหรือ The Pup เป็นความท้าทายของนักดูดาวมาทุกยุคทุกสมัย คิดค้น ทดลอง หลากหลายวิธีเพื่อให้เห็นด้วยตาตัวเอง ซิริอัสเอ สว่าง -1.46 ส่วน “หมาน้อย” หรือ “The pup” สว่าง 8.4 ความสว่างของ the pup ที่มองเห็นได้สบายๆจากกล้องดูดาวทั่วไป กลับจมหายไปในโดมแสงของ “Dog Star”  วงโคจรของซิริอัสบีรอบซิริอัสเอเป็นวงรี และกำลังจะใกล้ตำแหน่งที่ห่างกันมากที่สุดในปีสองปีนี้ ทำให้เป็นจังหวะที่จะดู The Pup ได้ง่ายที่สุดในรอบ 50 ปีทีเดียว ตอนนี้ทั้งคู่ห่างกัน 11.3 อาร์คเซคั่น สำหรับดาวคู่แล้...