Messier 16 : Star Queen Nebula/Eagle Nebula


ภาพสเก็ทช์เอ็ม 16 โดยผู้เขียน

ออบเจคบนท้องฟ้าแต่ละตัวจะมีลักษณะเฉพาะตัว บ้างจะเปิดเผยความงามเมื่อเรามองด้วยตาตัวเอง บ้างก็ต้องอาศัยการถ่ายรูปเพื่อเปิดเผยความงามที่ซ่อนอยู่

 แมสซายเออร์บรรยายไว้ว่าเป็นกระจุกดาวที่มีดาวล้อมรอบด้วยแสงจางๆ แต่สิ่งที่เปิดเผยความมหัศจรรย์ของแมสซายเออร์ 16 อย่างแท้จริงคือภาพถ่าย โดยเฉพาะยอดเขาสูงตระหง่านใจกลางเนบูล่าที่เป็นรูป “The Star Queen” ราชินีแห่งดวงดาวที่นั่งอยู่บนบันลังก์ของพระนาง


The Star Queen หรือที่ยุคของกล้องฮับเบิ้ลอย่างตอนนี้เรียกว่า “Pillar of Creation” เป็นหนึ่งในภาพที่น่าทึ่งที่สุด รายละเอียดบริเวณ “ยอดเสา” หรือปลายนิ้วที่เปรียบเสมือนเป็นรังไข่ซึ่ง กำลังฟักตัวอ่อนของดาวฤกษ์อยู่ภายใน ปลายนิ้วแต่ละอันมีขนาดใหญ่กว่าระบบสุริยะของเราเสียอีก

ราชินีแห่งดวงดาวมีอายุแค่ 5.5ล้านปี แเป็นแหล่งอนุบาลดาวฤกษ์ที่ยังมีกิจกรรมอยู่ ตัวกระจุกดาวประกอบไปด้วยดาวอายุน้อย สเปคตรัม O6 มีขนาดราว15 ปีแสง ส่วนเนบูล่าจะกระจายออกไปกว้างกว่าคือประมาณ 70x55ปีแสง
ภาพซ้ายมือเป็นภาพ M16 จากหนังสือ Burnham's Celestial Handbook มี
Star Queen นั่งอยู่บนบรรลังก์ใจกลางเนบูล่า ถ่ายจากกล้องดูดาว 200" ที่หอดูดาวพาโลม่า
ภาพขวามือเป็นภาพขยายของ Star Queen ที่เรียกว่า Pillar of Creation
ถ่ายโดยกล้อง Hubble เครดิต : NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

แมสซายเออร์ 16 ไกลจากเราประมาณเจ็ดพันปีแสงอยู่ในเขตกลุ่มดาวเซอร์เพนส์ (งู) ใกล้เขตติดต่อกลุ่มดาวโล่และคนยิงธนู อยู่ใกล้ดาวแกมมาสคูติ แต่การหาตำแหน่งที่ง่ายที่สุดสำหรับผมคืออาศัยแมสซายเออร์ 18 เป็นตัวช่วย เพราะแกมมาสคูติจางจนมองได้ยากในคืนนั้น
ตัวกระจุกดาวมองเห็นทั้งจากกล้องสองตาและกล้องเล็ง ด้วยกล้องสะท้อนแสงแปดนิ้วที่กำลังขยาย 56 เท่า มองเห็นดาวในกระจุกไม่ถึง 20 ดวง เนบูล่าจางมากเป็นรูปนกอินทรีกำลังกางปีกสองข้างกำลังบินไปบนท้องฟ้า

 ข้อมูลจากหลายแหล่งบอกว่าด้วยกล้องดูดาว 8” ผมควรเห็นเนบูล่าได้กว้างกว่านี้ แต่คืนนั้นค่อนข้างยากแทบจะไม่เห็น ถึงใช้ฟิลเตอร์ UHC ช่วยเพิ่มคอนทราสก็ยังมองเห็นปีกข้างเดียวกับแพนหาง ปีกอีกข้างไม่เห็นแม้ใช้วิธีมองเหลือบ

 สำหรับ “Pillar of Creation” หรือ “Star Queen” สามารถดูได้จากกล้องดูดาวขนาดใหญ่ตั้งแต่ 12 นิ้วขึ้นไปกับตัวช่วยอย่างฟิลเตอร์ OIII ครับ
คลิกภาพเพื่อขยาย
Name: Star Queen/Eagle Nebula
Catalog number: Messier16, NGC6611
Type: Star Cluster with Nebula
Constellation: Serpens
Visual Magnitude: +6.4
Apparent Size: 35’x28’
Distance: ~5700 ly
R.A. 18h 19m 54.07s
Dec. -13° 46’ 25.8”


อ้างอิง
Robert Burnham, Burnham’s Celestial Handbook
Stephen O’mera, Messier Objects
http://www.messier.seds.org/m/m016.html
http://www.messier.seds.org/more/m016_hst.html
https://www.skynews.ca/scoping-the-sky-the-eagle-nebula/
http://www.asod.info/?p=2229
http://www.asod.info/?p=6152

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

กลุ่มดาวคนเลี้ยงสัตว์ : Boötes

Image
ภาพจาก Sky Safari …นั่นแน่แม่ดูดาวจระเข้ ศีรษะเหหกหางขึ้นกลางหาว ดาวนิดทิศพายัพดูวับวาว เขาเรียกดาวยอดมหาจุฬามณี... -พระอภัยมณี  บทกลอนที่คุ้นเคยเป็นอย่างดี เป็นตอนที่นางสุวรรณมาลีกำลังสอนอรุณรัศมีและสินสมุทรดูดาว กลุ่มดาวในกลอนทั้งจระเข้หรือหมีใหญ่ ดาวยอดมหาจุฬามณีหรือดาวดวงแก้วก็กำลังปรากฎให้เห็นในเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคมพอดี ดาวดวงแก้วมีชื่อตามดาราศาสตร์สากลว่าอาร์คทูรัส เป็นดาวสว่างลำดับที่ 4 บนท้องฟ้าและสว่างที่สุดในซีกฟ้าเหนือและยังเป็นยอดของดาวเรียงรูปเจดีย์อันเป็นที่มาของชื่อยอดมหาจุฬามณี กลุ่มดาวกลุ่มนี้รู้จักกันในดาราศาสตร์สากลในชื่อโบโอทิสหรือคนเลี้ยงสัตว์ เป็นกลุ่มดาวที่มีเรื่องเล่าหลากหลายตามอายุของกลุ่มดาวที่สืบย้อนไปได้ถึงยุคเมโสโปเตเมีย เรื่องเล่าแบบแรกคือ อาร์คัสบุตรชายของซูสและคาลิสโต หลังจากที่เฮราสาบให้คาลิสโตกลายเป็นหมี วันหนึ่งอาร์คัสก็มาเจอกับแม่หมีคาลิสโต แต่จำไม่ได้จึงหมายจะสังหาร ซูสยอมให้อาร์คัสทำเช่นนั้นไม่ได้จึงส่งทั้งคู่ไปเป็นกลุ่มดาวหมีใหญ่และโบโอทิสที่ตามติดหมีใหญ่ขึ้นมาทางทิศตะวันออก เรื่องเล่าอีกแบบ,uว่าโบโอทิสคืออิคารัสเจ้าของไร่องุ่น วันหนึ่งอิคาร...
Read more

Lyra, The Harp

Image
Lacerta, Cygnus, Lyra, Vu;pecula and Anser : Sydney Hall (1788-1831) Cr: Wiki Commons  Click "ไลรา" หรือ "พิณ" กลุ่มดาวที่ขนาดพอดีกับฟิลด์กล้องสองตา แม้จะเล็กแต่หาง่ายเพราะมีดาว “วีก้า” เปล่งประกายสีขาวใสสุกสกาว ตำนานของไลร้าเป็นหนึ่งในนิทานกรีกที่รู้จักกันดี ไลร้าเป็นพิณอันแรกที่สร้างขึ้นมาในโลก ทำมาจากกระดองเต่าและขึงด้วยเอ็น 7เส้น โดยเฮอร์แมสบุตรแห่งซุสกับมีอาหนึ่งในเจ็ดพี่น้องพรีอาเดสหรือดาวลูกไก่ แต่ภายหลังเจ้าของคือนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่ “ออฟิอัส” ครั้งหนึ่งเฮอแมสไปขโมยฝูงวัวของอพอลโล่ แต่เมื่อได้ยินเสียงพิณ อพอลโล่เลยขอพิณจากเฮอแมสแลกกับการรับโทษ ต่อมาอพอลโล่ก็มอบพิณอันนี้ให้กับออฟิอัส นักดนตรีและกวีผู้ยิ่งใหญ่ " ออฟิอัส"  เชียวชาญการร้องเพลงและดีดพิณยิ่ง ว่ากันว่าเมื่อใดที่ได้ยินเสียงพิณของออฟิอัส สายน้ำก็หยุดไหล สัตว์ร้ายกลับเชื่อง เหล่านิมฟ์หลงไหล แม้แต่ก้อนหินยังกลับมีชีวิตชีวา ออฟิอัสเป็นหนึ่งในลูกเรื่ออาร์โกที่ช่วยเจสันตามหาขนแกะทองคำ เขาบรรเลงเพลงช่วยลูกเรือทุกคนให้รอดพ้นจากบทเพลงของไซเรนที่นำลูกเรืออาร์โกร์ไปสู่ความตาย Orpheus and...
Read more

รายชื่อและคำอ่านกลุ่มดาวภาษาอังกฤษและภาษาไทย

การอ่านชื่อกลุ่มดาวบางกลุ่มเป็นภาษาละตินอ่านยาก นอกจากนี้ชื่อที่แสดงความเป็นเจ้าของสำหรับระบุชื่อดาว ว่าอยู่ในกลุ่มไหน ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงจากชื่อกลุ่มดาวตามไวยากรณ์ภาษาละตินทำให้ยากสำหรับคนที่ไม่คุ้นเคย เช่นกลุ่มดาวหมาใหญ่ มีชื่อว่า "คานิสเมเจอร์ (Canis Major)" เมื่ออยู่ในรูปแสดงความเป็นเจ้าของ (Gennitive) จะเป็น "คานิสเมเจอริส" (Canis Majoris) ทำให้ยากแก่การจดจำเพราะกลุ่มดาวมีถึง 88 กลุ่ม ผมเจอตารางที่เวบไซด์ Sky&Telescope ที่มีคำย่อของแต่ละกลุ่มดาวไว้ด้วย จึงได้เอามารวมกับรายชื่อกลุ่มดาวไทยของสมาคมดาราศาตร์ เพราะบางครั้งเราก็ไม่ทราบว่าเราเรียกกลุ่มดาวนี้เป็นภาษาไทยแบบเป็นทางการว่าอย่างไร รวมไปถึงคำย่อของแต่ละกลุ่มดาว สำหรับคำอ่านภาษาอังกฤษทั้งรูปชื่อปกติและชื่อคุณศัพท์ลองกดดูจะมีเสียงอ่านให้ฟัง หวังว่าจะช่วยให้เพื่อนนักดูดาวมีความสะดวกขึ้นครับ Tony Flanders;  Constellation Names and Abbreviations , Sky&Telescope วิมุติ วสะหลาย; กลุ่มดาว 88 กลุ่ม , สมาคมดาราศาสตร์ไทย คำย่อ ชื่อกลุ่มดาวทางการ คุณศัพท์ ชื่อไม่เป็นทางการ คำอ่านชื่อทางการ ค...
Read more