Messier 101 : Pinwheel

ภาพสเก็ตช์ M101 โดย Chol

ตอนนี้มีข่าวโนวาในดาราจักรเอ็ม101 เรามาทำความรู้จักกับดาราจักรตัวนี้กันหน่อยไหม? เป็นตัวที่ยากในเมซิเยร์แคตาล็อคตัวหนึ่ง

เอ็ม 101 อยู่ในพื้นที่ของกลุ่มดาวดาวหมีใหญ่ ค่าความสว่างมัคนิจูด 8 ที่เหมือนจะมองเห็นจากกล้องสองตาได้สบาย แต่เนื่องจากดาราจักรตัวนี้มีขนาดใหญ่ราว 1/4 องศา ทำให้ความสว่างที่ 8 มัคนิจูดถูกกระจายออกไปเต็มพื้นที่ จากที่เหมือนง่ายกลายเป็นยากขึ้นมาทันที

ผมพยายามสังเกตดาราจักรตัวนี้หลายครั้งแต่ก็เห็นแค่ใจกลางขนาดเล็กเป็นฝ้าฟุ้งจางๆ พยายามมองหาแขนกังหันก็ไม่เคยได้เห็นจนกระทั่งมีโอกาสไปดอยอินทนนท์

คืนนั้นเอ็ม101 ที่มองเห็นในเลนส์ตาที่กำลังขยาย 140 เท่า ผมจับภาพฝ้าจางทรงกลมขนาดใหญ่เกือบเต็มเลนส์ตา สักพักก็เห็นแขนกังหันสองแขนจางๆ พร้อมกับปมแสงจางของเนบิวลา NGC5450 ที่ปลายแขนกังหันข้างหนึ่ง

นักดูดาวบางคนรายงานว่าเห็นแขนกังหัน 3 แขนพร้อมกับเนบิวลาบนแขนกังหันอีกสองสามตัว

ตำแหน่งของดาราจักรเอ็ม101 ห่างจากดาวไมซาร์ไปทางทิศตะวันออกราว 6 องศา เหมาะกับกล้องดูดาวขนาดสัก 8 นิ้วขึ้นไป แต่หากต้องการดูรายละเอียดใช้กล้องดูดาวขนาด 12 นิ้วขึ้นไปน่าจะดีกว่า

M101 Finder Chart