Messier 8 : Lagoon Nebula

มองจากระเบียงหอดูดาวไปทางทิศใต้ ท้องฟ้าเปิดให้เห็นกลุ่มดาวคนยิงธนู มีดาวเรียงรูปกาน้ำชากระจ่างใส แม้หัวค่ำยังไม่มืดพอสำหรับทางช้างเผือก แต่ดาวเสาร์สีเหลืองนวลสว่างเด่นจนต้องหยิบกล้องสองตาขึ้นมาส่องดู

ภาพจากกล้องสองตางามจนลืมหายใจ ดาวเสาร์เป็นจุดเล็กเหลืองเข้มนวลสว่างกลางจอ มีจุดแสงคมของดาวจำนวนนับไม่ได้เต็มผืนผ้ากำมะหยี่สีเข้มที่เป็นฉากหลัง ต่ำลงไปจากดาวเสาร์มีจุดแสงสว่างน้อยใหญ่ขมวดเป็นปมมีแสงเรืองสว่างออกมา

เมื่อกวาดกล้องไปโดยรอบก็พบปมแสงหลายจุด ช่วยให้ภาพที่เราเห็นมีมิติและเรื่องราวมากกว่าเดิม ท้องฟ้าบริเวณนี้มีดาวระยิบระยับ บ้างก็มีดาวเล็กจางจำนวนมากรวมกันเหมือนเป็นเมฆบาง บ้างแม้จะดูเวิ้งว้าง แต่เมื่อกลอกตาไปมากลับมองเห็นดาวจางๆอีกหลายสิบดวง

หากเปิดแผนที่จะเห็นว่าตรงนี้คือใจกลางของทางช้างเผือก และมี Deep Sky Object จำนวนมาก วันนั้นที่มองเห็นจากกล้องสองตาขนาด 8x40 มีแมสซายเออร์ 8, 20, 21, 24, 25, 17, 16, 18, 23 ทั้งหมดอยู่บริเวณรอบๆดาวเสาร์

แมสซายเออร์ 8 หรือลากูนเนบูล่า เมื่อดูผ่านกล้องสองตาเป็นกระจุกดาวรูปวงรี วันนี้อยู่ประมาณทางใต้ของดาวเสาร์ สว่างเด่นกว่าเพื่อนบ้านที่เห็นอยู่ร่วมฟิลด์อย่างเอ็ม 20 และเอ็ม 21 มาก และรู้สึกได้ถึงความฟุ้งของแสงทั่วกระจุกดาวว่ามีมากกว่าดาวดวงอื่น

ภาพจำลองเมื่อมองผ่านกล้องสองตาขนาด 8x40 บริเวณใกล้ดาวเสาร์เมื่อวันที่ 5/11/2018
ภาพจริงจะมองไม่เห็นสี เนบูล่าพอมองเห็นด้วยการมองเหลือบ

ด้วยกล้องดูดาวขนาด 4 นิ้วที่กำลังขยาย 21 เท่า เอ็ม 8 เป็นกระจุกดาวที่มีดาวเด่นสองดวงอยู่ฝั่งหนึ่งมองเห็นเนบูล่าเป็นแสงฟุ้งสว่างอยู่รอบ อีกฝั่งจะเป็นดาวดวงเล็กระยิบระยับราวสิบกว่าดวงมองไม่เห็นแสงฟุ้งของเนบูล่า

ที่กำลังขยาย 36 เท่ายังมองเห็นเนบูล่าอยู่ ส่วน “ช่องแคบ” ที่เป็นลักษณะเด่นของเอ็ม 8 ต้องอาศัยฟิลเตอร์ UHC และการมองเหลือบเป็นตัวช่วย ช่องแคบจะเป็นเส้นโค้งกว้างพอสมควรทำให้เอ็ม 8 ถูกแบ่งเป็นสองส่วนชัดเจน

ส่วนที่สว่างที่สุดของเนบูล่าจะเป็นทางทิศใต้ของฝั่งที่มีดาวสองดวง ตรงนี้เป็นจุดเด่นอีกจุดของเอ็ม 8 ที่เรียกว่าเนบูล่านาฬิกาทราย แต่ด้วยกล้อง 4นิ้ว รับรู้ได้เพียงเป็นพื้นที่ที่สว่างที่สุดของเนบูล่าแค่นั้น มองไม่เห็นรูปนาฬิกาทราย

แต่ต้นตุลาคมแบบนี้ ฟ้ามักจะเมฆมากและเปิดปิดตลอดเวลา ทำให้วาดภาพแมสซายเออร์ 8 ที่เห็นจากกล้องดูดาวได้แค่ตัวเดียว ก่อนที่ทั้งหมดจะลับหายไปหลังยอดไม้ทางทิศตะวันตกพร้อมกลุ่มดาวคนยิงธนูและทางช้างเผือก

คลิกภาพเพื่อขยาย

ข้อมูลพื้นฐาน
Name: lagoon Nebula
Catalog Numbers: Messier 8
Type: Bright Nebula
Visual Magnitude: +6
Apparent Size: 90x40 arc minute
Constellation: Sagittarius
Distance: 4300 ly

Coordinates:
RA: 18h 04m 59.94s

Dec: -24° 22’ 48.6”