Theta Serpentis - Alya

ดาวคู่เธต้าเซอเพนติสหรืออัลย่า
เทคนิคดินสอดำบนกระดาษขาวแล้วกลับค่าสีด้วย Photoshop โดย ชล

“imperial pair in regal setting” -C.E. Barns
“noble pair, in a very find field” -James E. Webb
“an attractive pale yellow pair” -E.J. Harting 

ข้อความบรรยายเธต้าเซอเพนติส (θ Serpentis) หรือ “อัลย่า” “Alya” ดาวดวงที่เป็นปลายหางงูในกลุ่มดาวงูหรือเซอเพนส์ ในหนังสือ Celestial Handbook ชวนให้สงสัยและอยากรู้อยากเห็น

เดือนมืดที่ผ่านมาเป็นช่วงต้นเดือนตุลาคม ทุ่งนารอบหอดูดาวต้นข้าวตั้งท้องอ่อนเขียวสดใส ยามเย็นเหล่านกน้อยออกบินโฉบเฉี่ยว เพื่อนที่เป็นนักดูนกทำหน้าที่มักคุเทศน์จำเป็น ชี้ให้ดูฝูงนกแก้วโม่ง นกอีเสือ นกแซงแซวหางปลา จนคิดว่าต้องหาคู่มือชมนกมาไว้ที่นี่บ้างแล้ว

เพราะอยู่ในช่วงเปลี่ยนฤดูกาล กระแสลมบางวันก็มาจากทิศเหนือ บางวันก็มาพร้อมกับเมฆและพายุฝนจากทางตะวันออกเฉียงใต้ เมฆยังมากสลับกับเปิดโล่งเป็นระยะ อากาศยังร้อนและชื้นจนเหนียวตัวแต่ยังดีที่ยังพอมีลมโชยเบาให้คลายร้อนเป็นระยะ

หัวค่ำดาวอัลแตร์สว่างสูงเกือบกลางศรีษะ ทิศตะวันตกท้องฟ้าฟุ้งขุ่นขาวจากแสงไฟขึ้นมาราว 30 องศาจากขอบฟ้า เมื่อรวมกับเมฆที่เปิดบ้างปิดบ้าง ทำให้การมองหาดาวปลายหางงูที่สว่างไม่ถึงแมกนิจูด 4 ยากขึ้นไปอีก

ในเมื่อวันนี้กลุ่มดาวงูและคนแบกงูมองยาก ก็ต้องอาศัยกลุ่มดาวนกอินทรีหรือ “อัคควีล่า” ที่อยู่ข้างเคียงเป็นตัวช่วย จากแผนที่ดาวในมือ อัลย่าหรือเธต้าเซอเพนติส เป็นยอดของรูปสามเหลี่ยมที่มีฐานเป็นดาวตรงอกอินทรีหรือ “เดลต้าอัคควีอี” “δ Aquilae” กับดวงหางอินทรี “แลมด้าอัคควีอี” “λ Aquilae”

ใช้กล้องสองตา 8x40 ส่องดูก็พบว่าท่ามกลางท้องฟ้าสีเทาเข้มมีจุดสว่างเล็กใหญ่ต่างกันของดาว มี ”ขีดสั้น” ของแสงสว่างคล้ายดวงตาเรากำลังล้าหรือปรับความชัดไม่ได้ ขีดสว่างนั้นเด่นชัดมากและพยายามปรับโฟกัสที่กล้องสองตาอย่างไรก็เป็นขีดอยู่แบบนั้น

ย้ายมาใช้กล้องดูดาวขนาด 4นิ้วที่กำลังขยาย 20 เท่า วางตำแหน่งกล้องเล็งไปยังจุดที่คิดว่าใช่ ก้มมองในเลนส์ตากวาดกล้องไปมาสักครู่ ก็พบดาวสองดวงอยู่คู่กัน ทั้งคู่สว่างเด่นชัด สีขาวใส มีประกายอมเหลืองนิดหน่อย บนพื้นท้องฟ้าสีเทาเข้ม ความงามของดาวแฝดคู่นี้หมดจด เปล่งประกายกลบดาวดวงอื่นอีกหลายสิบดวงที่รอบข้างเสียสนิท

ความสว่างของทั้งคู่ใกล้เคียงกันมาก ดวงทางทิศตะวันตกจะสว่างมากกว่านิดเดียว เป็นคู่แฝดที่งามและสมบูรณ์แบบที่สุดคู่หนึ่งบนฟ้า สมคำชื่นชม

แผนที่แสดงตำแหน่งอัลย่า


ข้อมูลพื้นฐาน
Name: Alya
Catalog Numbers: θ Serpentis
Type: Variable Double Star
Visual Magnitude: +4.61 and +4.92
Seperation: 22.5” at 105.0°
Constellation: Serpens (Cauda)
Distance: 155 ly


Coordinates:
RA: 18h 57m 08.19s
Dec: +4°13’ 47.7”