Messier 47

เข้าสู่ปลายฤดูหนาว ตอนหัวค่ำจะเห็นว่ากลุ่มดาวนายพรานขยับมาอยู่ใกล้กลางฟ้า ดาวโจรหรือซิริอุสเด่นสว่างทางทิศใต้ เมื่อฟ้าใสและไร้มลภาวะทางแสงจะเห็นว่าต่ำจากซิริอุสลงไปเป็นทางช้างเผือก มีดวงดาวส่องประกายระยิบระยับกลาดเกลื่อน

ก่อนศตวรรษที่ 18 ท้องฟ้าบริเวณนี้คือกลุ่มดาวเรืออาร์โก้ที่เจสันใช้เดินทางหาขนแกะทองคำ ในปี 1930 สหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (IAU) ย่อยกลุ่มดาวขนาดที่กินพื้นที่กว้างขวางที่สุดบนทัองฟ้าตัวนี้ออกเป็น 3 กลุ่มคือ ท้ายเรือ ท้องเรือและใบเรือ

บริเวณเขตแดนติดต่อระหว่างท้ายเรืออาร์โก้ กลุ่มดาวม้ายูนิคอร์นและหมาใหญ่ มีกระจุกดาวหลายตัว แต่ที่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าจากท้องฟ้าแมกนิจูด 4 อย่างบ้านหมี่ก็คือ เอ็ม 47

การหาตำแหน่งของเอ็ม 47 ด้วยกล้องสองตาไม่ยากนักหากฟ้ามืดพอที่จะมองเห็นดาวอัลฟ่ามอโนเซโรติส (α Mon) เอ็ม 47 ห่างจากดาวดวงนี้ 5 องศาไปทางทิศใต้ ข้างกันจะมีกระจุกดาวอีกตัวคือเอ็ม 46 ทั้งสองตัวจะเห็นอยู่ในฟิลด์เดียวกันของกล้องสองตา

หากอัลฟ่าโมโนเซรอติส (α Mon) จางเกินไป ให้มองหาดาวเบต้า คานิสเมเจอริส (β CMa) ที่เป็นเท้าหน้าของหมาใหญ่ ลากเส้นสมมติจากดาวเบต้าคานิสเมเจอริส (β CMa) ให้เลยผ่านซิริอุสไป ตำแหน่งของเอ็ม 46 และ 47 จะเป็นสามเท่าของระยะทางจาก β CMa ถึงซิริอุส

ภาพจากไบนอคจะเห็นได้ชัดว่าเอ็ม 47 สว่างและดูหยาบกว่า ในขณะที่เอ็ม 46 ปรากฎเป็นฝ้าจางอาจจะมองเห็นเป็นดาวเม็ดละเอียดได้จากไบนอคขนาดสัก 10x50

เอ็ม 47 เป็นกระจุกดาวที่มีขนาดใหญ่ มีขนาดปรากฎราวครึ่งองศาพอกับพระจันทร์เต็มดวง หากดูด้วยกล้องดูดาวที่กำลังขยาย 56 เท่าเห็นดาวระยับเต็มฟิลด์ราว 40-50 ดวง การเรียงตัวของดาวที่สว่างเด่นในกระจุกราวสิบดวงเป็นรูปคล้ายสามเหลี่ยมมุมมน

แมสซายเออร์พบกระจุกดาวตัวนี้วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 1771 พร้อมกับเอ็ม 46 ที่อยู่ใกล้กัน ภายหลังกลับเป็นว่าผู้ที่พบเอ็ม 47 คนแรกคือจีโอวานนี่ โฮเดียน่าตั้งแต่ก่อนปี 1654 โดยบันทึกไว้ว่า “a Nebulosities between the two dog” แต่กว่าจะพบบันทึกของโฮเดียน่าฉบับนี้ก็หลังจากแมสซายเออร์พบสองร้อยกว่าปีในปี 1984นี่เอง

อีกเรื่องที่น่ารู้คือ เอ็ม 47 เป็นหนึ่งในข้อผิดพลาดในแมสซายเออร์แคตตาลอค พิกัดของเอ็ม 47 ที่แมสซายเออร์ให้ไว้นั้นไม่พบอะไรเลย เวลาผ่านไป 188 ปี ปริศนาถึงกระจ่างในปี 1959 T.F.Morris ได้พบว่าแมสซายเออร์เขียนเครื่องหมายผิดในพิกัดที่ให้ไว้แค่นั้นเอง

คลิกภาพเพื่อขยาย

ข้อมูลทั่วไป 

Catalog number: Messier47, NGC2242
Type: Star Cluster
Constellation: Puppis
Visual Magnitude: +4.4
Apparent Size: 25’
Distance: 1600ly

Coordinates
R.A. 7h 37m 26.94s
Dec. -14° 31’ 38.5”