NGC1535 : Cleopatra’s eye

เนบูล่าดาวเคราะห์ตัวจิ๋วแต่สว่างในกลุ่มดาวอิริดานัสหรือกลุ่มดาวแม่น้ำ ห่างจากดาวแกมม่า อิริดานัส (γ Eri) 4 องศาทางทิศตะวันออก เพราะมีสีเขียวอมฟ้าจึงได้ชื่อตามราชินีคลีโอพัตราแห่งอียิปต์ที่ชอบแต้มสีฟ้าที่ขอบตา

คนที่ไม่คุ้นกับกลุ่มดาวแม่น้ำคงต้องทำความคุ้นเคยกับรูปร่างที่คดเคี้ยวโค้งไปมาเหมือนสายน้ำของกลุ่มดาวกลุ่มนี้ก่อน แม้จะจางแต่ก็ไม่ยากจนเกินไปที่จะระบุดาวแต่ละจุดในโค้งน้ำ หากท้องฟ้าสว่างจนมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ก็สามารถใช้ไบนอคไล่ตามได้ ดาวแต่ละจุดสว่างเด่นชัดเจน

γ Eri เป็นดาวลำดับที่ 5 ตามรูปร่างของกลุ่มดาว เป็นจุดหักโค้งของแม่น้ำ แม้จะจางแต่ดาวดวงนี้ผมเคยเห็นที่บางพลีด้วยตาเปล่าในคืนฟ้าใสระหว่างมองหาดาวหาง 41P/Wirtanen เมื่อปลายปี 2561

NGC1535 กับ เอสกิโม เนบูล่า คล้ายกันมากทั้งรูปร่างขนาด ครีโอพัตรา ที่กำลังขยาย 200เท่า มีลักษณะเป็นแผ่นกลมจางสีเทาขอบฟุ้ง ภายในมีวงแหวนบางซ้อนอยู่ ด้านในวงแหวนสว่างกว่าด้านนอกชัดเจน มีดาวจางอยู่ตรงกลางหนึ่งดวง

ที่กำลังขยายต่ำเราจะเห็น NGC1535 เป็นจุดสีเขียว-ฟ้าคล้ายดาวเพียงแต่มีขอบฟุ้งจางบางโดยรอบ สามารถเพิ่มกำลังขยายขึ้นไปได้โดยภาพยังดีอยู่ คลีโอพัตราคืนนั้นเหมือนจะจางกว่าเนบูล่าดาวเคราะห์ตัวอื่นสักหน่อย แต่อาจเป็นเพราะหมอกควันที่ยังหนาอยู่มากกว่า

สภาพท้องฟ้าคืนวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2562 ที่บ้านหมี่ยังมี haze ค่อนข้างหนา ยังพอมองเห็นดาวเหนือริบหรี่ กลุ่มดาวแม่น้ำยังพอมองเห็นช่วงต้นเท่านั้น ท่อนปลายหายไปกับหมอกควัน

เอสกิโมเนบูล่า NGC2392 คลิกที่นี่

คลิกภาพเพื่อขยาย

ข้อมูลทั่วไป
Name: Cleopatra’s eye
Catalog number: NGC1535
Type: Planetary Nebula
Constellation: Eridanus
Visual Magnitude: +9.39
Apparent Size: 0.8’x0.7’
Distance: 5600 ly

Coordinates
R.A. 4h 15m 9.9s
Dec. -12° 41’ 27.8”