NGC1514 : The Crystal Ball



เมื่อเรามองเห็นแสงฟุ้งในเลนส์ตา สิ่งที่เป็นไปได้มีสองแบบคือเป็นกลุ่มกาซที่ลอยในอวกาศที่เรียกว่าเนบิวลา หรือเป็นกลุ่มของดาวที่จางเกินกว่ากำลังลังของกล้องดูดาวของเราจะแยกเป็นภาพได้ เมื่อเราใช้กล้องดูดาวที่ขนาดใหญ่ขึ้นก็จะเริ่มแยกแสงฟุ้งออกเป็นดาวหลายดวงได้

 ในช่วงแรกของการสำรวจท้องฟ้า วิลเลี่ยม เฮอร์เชลยังไม่รู้จักธรรมชาติของเนบิวล่าดาวเคราะห์ เขาคิดว่าเนบิวล่าที่ล้อมรอบเป็นแสงจากกระจุกดาวที่ไกลเกินกว่าจะมองเห็นเป็นดวงได้

 จนกระทั่งในคืนวันที่ 13 พฤศจิกายน 1790 เฮอร์เชลพบ NGC1514 เรื่องของเนบิวล่าดาวเคราะห์ก็ได้รับการเปลี่ยนแปลง ถ้อยคำของเฮอร์เชลชวนให้ออกไปวางกล้องดูดาวเสียทันที

 “ปรากฎการณ์ที่ประหลาดที่สุด! ดาวสว่างแมกนิจูดที่ 8 ล้อมรอบด้วยบรรยากาศเบาบางเป็นทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางราว 3 นาที ดาวดวงนั้นอยู่ใจกลางพอดี ชั้นบรรยากาศเบาบาง จางและสม่ำเสมอจนไม่คิดว่าจะเป็นดาว(ที่ไกลออกไป) และทำให้เกิดข้อสงสัยในความเกี่ยวข้องระหว่างชั้นบรรยากาศกับดาวฤกษ์ที่ใจกลาง”

 NGC1514 แม้จะอยู่ในเขตของกลุ่มดาวทอรัสและไม่ไกลจากกระจุกดาวลูกไก่นัก แต่การฮอบเริ่มจากซีต้า (ζ) เพอร์เซอิดจะสะดวกที่สุด คริสตัลบอลห่างจากดาวดวงนี้ไปทางตะวันออกแค่สามองศาครึ่ง จุดสังเกตคือดาวสว่างมัคนิจูด 8 สามดวงที่เรียงเกือบเป็นเส้นตรง NGC1514 คือดวงกลาง

 สำหรับกล้องดูดาวขนาดเล็กจำเป็นต้องใช้ฟิลเตอร์ UHC หรือ OIII เป็นตัวช่วย ภาพจากกล้องหักเหแสงสี่นิ้วเป็นฝ้าขนาดเล็กกลม ล้อมรอบดาวดวงหนึ่ง เป็นตัวทีเหมาะกับกล้องดูดาวที่ใหญ่ตั้งแต่ 8” ขึ้นไปที่กำลังขยายสูง
คลิกภาพเพื่อขยาย
Name: Crystal Ball
Catalog number: NGC1514
Type: Planetary Nebula
Constellation: Taurus
Visual Magnitude: +10.89
Dimension: 2.3x2.0’
Distance: 2400 ly

 Coordinates :R.A. 04h 10m 31.93s
Dec. +30° 49’ 37.5”

 อ้างอิง
http://spider.seds.org/spider/Misc/n1514.html
wikipedia.org

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

กลุ่มดาวคนเลี้ยงสัตว์ : Boötes

Image
ภาพจาก Sky Safari …นั่นแน่แม่ดูดาวจระเข้ ศีรษะเหหกหางขึ้นกลางหาว ดาวนิดทิศพายัพดูวับวาว เขาเรียกดาวยอดมหาจุฬามณี... -พระอภัยมณี  บทกลอนที่คุ้นเคยเป็นอย่างดี เป็นตอนที่นางสุวรรณมาลีกำลังสอนอรุณรัศมีและสินสมุทรดูดาว กลุ่มดาวในกลอนทั้งจระเข้หรือหมีใหญ่ ดาวยอดมหาจุฬามณีหรือดาวดวงแก้วก็กำลังปรากฎให้เห็นในเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคมพอดี ดาวดวงแก้วมีชื่อตามดาราศาสตร์สากลว่าอาร์คทูรัส เป็นดาวสว่างลำดับที่ 4 บนท้องฟ้าและสว่างที่สุดในซีกฟ้าเหนือและยังเป็นยอดของดาวเรียงรูปเจดีย์อันเป็นที่มาของชื่อยอดมหาจุฬามณี กลุ่มดาวกลุ่มนี้รู้จักกันในดาราศาสตร์สากลในชื่อโบโอทิสหรือคนเลี้ยงสัตว์ เป็นกลุ่มดาวที่มีเรื่องเล่าหลากหลายตามอายุของกลุ่มดาวที่สืบย้อนไปได้ถึงยุคเมโสโปเตเมีย เรื่องเล่าแบบแรกคือ อาร์คัสบุตรชายของซูสและคาลิสโต หลังจากที่เฮราสาบให้คาลิสโตกลายเป็นหมี วันหนึ่งอาร์คัสก็มาเจอกับแม่หมีคาลิสโต แต่จำไม่ได้จึงหมายจะสังหาร ซูสยอมให้อาร์คัสทำเช่นนั้นไม่ได้จึงส่งทั้งคู่ไปเป็นกลุ่มดาวหมีใหญ่และโบโอทิสที่ตามติดหมีใหญ่ขึ้นมาทางทิศตะวันออก เรื่องเล่าอีกแบบ,uว่าโบโอทิสคืออิคารัสเจ้าของไร่องุ่น วันหนึ่งอิคาร...
Read more

Lyra, The Harp

Image
Lacerta, Cygnus, Lyra, Vu;pecula and Anser : Sydney Hall (1788-1831) Cr: Wiki Commons  Click "ไลรา" หรือ "พิณ" กลุ่มดาวที่ขนาดพอดีกับฟิลด์กล้องสองตา แม้จะเล็กแต่หาง่ายเพราะมีดาว “วีก้า” เปล่งประกายสีขาวใสสุกสกาว ตำนานของไลร้าเป็นหนึ่งในนิทานกรีกที่รู้จักกันดี ไลร้าเป็นพิณอันแรกที่สร้างขึ้นมาในโลก ทำมาจากกระดองเต่าและขึงด้วยเอ็น 7เส้น โดยเฮอร์แมสบุตรแห่งซุสกับมีอาหนึ่งในเจ็ดพี่น้องพรีอาเดสหรือดาวลูกไก่ แต่ภายหลังเจ้าของคือนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่ “ออฟิอัส” ครั้งหนึ่งเฮอแมสไปขโมยฝูงวัวของอพอลโล่ แต่เมื่อได้ยินเสียงพิณ อพอลโล่เลยขอพิณจากเฮอแมสแลกกับการรับโทษ ต่อมาอพอลโล่ก็มอบพิณอันนี้ให้กับออฟิอัส นักดนตรีและกวีผู้ยิ่งใหญ่ " ออฟิอัส"  เชียวชาญการร้องเพลงและดีดพิณยิ่ง ว่ากันว่าเมื่อใดที่ได้ยินเสียงพิณของออฟิอัส สายน้ำก็หยุดไหล สัตว์ร้ายกลับเชื่อง เหล่านิมฟ์หลงไหล แม้แต่ก้อนหินยังกลับมีชีวิตชีวา ออฟิอัสเป็นหนึ่งในลูกเรื่ออาร์โกที่ช่วยเจสันตามหาขนแกะทองคำ เขาบรรเลงเพลงช่วยลูกเรือทุกคนให้รอดพ้นจากบทเพลงของไซเรนที่นำลูกเรืออาร์โกร์ไปสู่ความตาย Orpheus and...
Read more

รายชื่อและคำอ่านกลุ่มดาวภาษาอังกฤษและภาษาไทย

การอ่านชื่อกลุ่มดาวบางกลุ่มเป็นภาษาละตินอ่านยาก นอกจากนี้ชื่อที่แสดงความเป็นเจ้าของสำหรับระบุชื่อดาว ว่าอยู่ในกลุ่มไหน ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงจากชื่อกลุ่มดาวตามไวยากรณ์ภาษาละตินทำให้ยากสำหรับคนที่ไม่คุ้นเคย เช่นกลุ่มดาวหมาใหญ่ มีชื่อว่า "คานิสเมเจอร์ (Canis Major)" เมื่ออยู่ในรูปแสดงความเป็นเจ้าของ (Gennitive) จะเป็น "คานิสเมเจอริส" (Canis Majoris) ทำให้ยากแก่การจดจำเพราะกลุ่มดาวมีถึง 88 กลุ่ม ผมเจอตารางที่เวบไซด์ Sky&Telescope ที่มีคำย่อของแต่ละกลุ่มดาวไว้ด้วย จึงได้เอามารวมกับรายชื่อกลุ่มดาวไทยของสมาคมดาราศาตร์ เพราะบางครั้งเราก็ไม่ทราบว่าเราเรียกกลุ่มดาวนี้เป็นภาษาไทยแบบเป็นทางการว่าอย่างไร รวมไปถึงคำย่อของแต่ละกลุ่มดาว สำหรับคำอ่านภาษาอังกฤษทั้งรูปชื่อปกติและชื่อคุณศัพท์ลองกดดูจะมีเสียงอ่านให้ฟัง หวังว่าจะช่วยให้เพื่อนนักดูดาวมีความสะดวกขึ้นครับ Tony Flanders;  Constellation Names and Abbreviations , Sky&Telescope วิมุติ วสะหลาย; กลุ่มดาว 88 กลุ่ม , สมาคมดาราศาสตร์ไทย คำย่อ ชื่อกลุ่มดาวทางการ คุณศัพท์ ชื่อไม่เป็นทางการ คำอ่านชื่อทางการ ค...
Read more